De sportcarrière van Jeen van den Berg
3 februari 2014
Jeen van den Berg heeft meer dan duizend wedstrijden gewonnen. De belangrijkste was de Elfstedentocht van 3 februari 1954. Het jaar daarop in 1956 deed hij mee aan een NK allround, de Olympische Spelen én de Elfstedentocht! Een echte sportman dus. Een prachtige tentoonstelling opgesteld in vitrines laat zien wat deze sportman allemaal heeft gepresteerd.
Oranje op het ijs
26 april 2013
Op de tentoonstelling zijn o.a. foto’s uit 1917 van Prinses Wilhelmina op het ijs en uit 1940 met Prinses Juliana en Prinses Beatrix.
Tevens zijn er medailles die geschonken zijn door het Koninklijk huis en natuurlijk de Koninginneschaatsen.
Van de aanstaande Koning Willem Alexander zijn de schaatsen aanwezig waarop hij de Elfstedentocht van 1986 schaatste en natuurlijk de stempelkaart.
De tocht der Tochten 1963
18 januari 2013
Een unieke fototentoonstelling van de tocht die door de barre weersomstandigheden als “De Titanenstrijd van 1963” de geschiedenis in. Tevens worden de zwart wit foto’s van Anneke Bleeker tentoongesteld. De toen 18 jarige studente heeft een prachtige reportage gemaakt die heel goed de barre omstandigheden in 1963 laat zien.
Hindelooper Prikslee
1 mei 2012
Een uniek stukje geschiedenis herleeft in het Schaatsmuseum.
De Hindelooper prikslee is een zitslee met een zitvlak dat vanaf de rugkant enigszins naar beneden afbuigt. Een opvallend kenmerk is het hakkebord dat als rugsteun dient. Op de achterzijde van dit onderdeel is een uitgesneden en beschilderde afbeelding gemaakt, meestal met een Bijbelse voorstelling. De binnenzijde is beschilderd. De zijkanten van de slee zijn gedecoreerd met vrijwel altijd de kleur rood, soms met snijwerk aan de bovenkant. Het snijwerk loopt aan de voorkant uit op een vogelmotief.
Het Hindelooper priksleeën (hardpykje) is uniek, al is het alleen maar om het feit dat het een traditie betreft die meer dan honderd vijftig jaar oud is. Het is bovendien uniek omdat tot nu toe bij deze traditie de tijd stil is blijven staan. Als evenement werd (en wordt) het gehouden bij speciale gelegenheden, meestal ijsfeesten. Vooral bij lange en strenge winters was er volop gelegenheid ijsfeesten te organiseren.
65 jaar LVS
7 december 2011
Ter ere van het 60 jarige bestaan van Landelijke Vereniging van Schoonrijden had Gauke Bootsma in samenwerking met Wiebe Blauw een prachtige overzichtstentoonstelling gemaakt over het wel en wee van het schoonrijden. Diverse prijzen, foto’s en verhalen waren tentoongesteld. Deze tentoonstelling trok veel bezoekers van de LVS leden.
Kruithof was in de jaren tachtig vrijwel onverslaanbaar op natuurijs. De expositie in Hindeloopen biedt met foto’s, filmdocumentaires, persartikelen, gebruikte materialen en bijzondere behaalde prijzen, een volledig overzicht van de sportcarrière van de in 1936 geboren Friese marathonschaatser – en architect. Kruithofs belangrijkste wapenfeit is dat hij tussen 1974 en 1991 maar liefst negen keer de Alternatieve Elfstedentocht won. Hij won 4 van de 5 edities van de Oldambtrit tussen 1969 en 1980, en vestigde een werelduurrecord.
IJskoude Passie: de film en de kunstschilderijen
Januari 2009
Rob Busquet en Gauke Bootsma hebben ruim 3 jaar gewerkt aan een prachtige documentaire die een beeld geeft van 100 jaar Elfstedentocht. Mooie interviews, bijzondere (oude) beelden geven een goed overzicht van alle Elfstedentochten. Een prachtige aanvulling zijn de kunst schilderijen die Hansje Busquet van de winnaars maakte. Deze schilderijen hebben we tentoongesteld op de bovenzaal van het Schaatsmuseum.
Klazina Seinstra
14 december 2008
Vrouwen hebben in het klassement van de Elfstedentocht nooit de plek gekregen die ze verdienen. Wij vonden daarom dat de winnares van de Elfstedentocht van 1997 wel eens in het zonnetje mocht worden gezet. Gauke Bootsma had een mooie overzichtstentoonstelling gemaakt van het (sport) leven van Klazina Seinstra. Op uitnodiging van Klazina waren er veel gasten bij de opening aanwezig.
Fototentoonstelling Elfstedentocht 1947
8 februari 2007
De eerste winter in bevrijd Nederland, was wikken en wegen, na viermaal afstel was de vijfde keer raak. Het bleek de koudste dag van het jaar. Snerpend koude wind en twaalf graden vorst. Vertrouwde namen aan de start: Jongert, Adema, van der Duim, Bosman maar ook nieuwe aanwas: van der Hoorn, Vermeulen, Verhoeven, Schipper, Leffertstra, de Wynia’s en Schueler. Ook deze wedstrijd was één met een kanttekening: na onderzoek bleken wedstrijdrijders overtredingen begaan te hebben. Opleggen, gebruik maken van voorrijders, vervoer per fiets of handkar etc. Er werden geen prijzen toegekend aan :Bosman, Schipper, Nauta en Vermeulen. De broers Wynia werden gediskwalificeerd. Jan van der Hoorn uit ter Aar werd tot winnaar uitgeroepen. Anton Verhoeven werd tweede, Abe de Vries derde en Dirk van der Duim vierde.
Jeen van den Berg
25 maart 2005
Jeen van den Berg is een levende legende in de schaatswereld. Nog nooit eerder moesten er zoveel foto’s knipsels en gewonnen prijzen worden uitgezocht. Jeen reed zeven keer de Elfstedentocht, is dus in het bezit van zeven kruisjes en 1 gouden voor zijn behaalde overwinning in 1954. Jeen is tot nu toe de enige die als Elfstedenwinnaar goed gepresteerd heeft op het langebaanschaatsen. Hij heeft 2x meegedaan aan de Olympische Winterspelen
op de 5 en de 10 kilometer (in 1956 en in 1960)In 1973 werd hij Nederlands kampioen marathonschaatsen.
De Klapschaats, een Revolutie op het IJs
8 mei 2004
In het schaatsmuseum is de ontwikkeling van dit nieuwe type schaats prachtig weergegeven. Prof. Dr.ir. gerrit Jan van Schenau (1944-1998) was de eerste die een serieuze wetenschappelijke studie maakte van bewegingen en het krachtenspel bij het schaatsen. Samen met Jaap Havekotte van de Viking schaatsfabriek werkte hij een plan uit betreffende de klapschaats. Na vele testen stond de sprinter Ron Kret als eerste op het ijs van de Jasap Eden baan met klapschaatsen onder. Het verdere verloop van de Klapschaats is ons in de loop der jaren duidelijk geworden.
Willem Augustin
19 november 2004
Willem Augustin draagt nummer 7 op deze foto
Willem Augustin werd op 7 februari 1923 geboren in de Jordaan. Willem heeft aan negen Elfstedentochten deelgenomen. Die van 1941, 42, 47, 54, 56, 63, 85, 86 en op 74 jarige leeftijd in 1997. Willem was in de sportwereld een bekend persoon. Hij trainde veel aankomende talenten en was ook nog actief als voetballer, wielrenner en speelde mee in de rugbyselectie van Nederland. Willem Augustin woonde de laatste 14 jaar in Hindeloopen en was iedere dag te vinden in het Schaatsmuseum. Na zijn overlijden werd in het Schaatsmuseum een tentoonstelling ingericht over het sportleven van Willem Augustin.
Lenie van der Hoorn
2003
De Dames van de Elfstedentocht krijgen een eigen vitrine in de Elfstedenzaal van het Schaatsmuseum. Er was een deelexpositie ingericht van Lenie van der Hoorn, in 1985 de eerste erkende winnares van de Elfstedentocht.
Fototentoonstelling Jan Sterk
2003
Een prachtige fotocollectie nooit eerder vertoonde kleurenfoto’s van beroepsfotograaf Jan Sterk over de Tocht der Tochten 1963.
’t IJs te sterk om er door te gaan en toch te zwak om erover
2002
De oprichting van de Friesche IJsbond werd gezien als een soort ANWB voor schaatsers. Zij moesten er voor zorgen dat de stoomschepen in de winter op tijd aan wal kwamen te liggen en dat de gemalen op tijd stopten als het ging vriezen. Later kwamen er veel meer taken bij. Aan het verzamelen van de uitgestalde collectie is anderhalf jaar gewerkt door Gauke Bootsma en Ernst Niewenhuis. Veel materiaal is er te zien op deze expositie van de Friesche IJsbond en de Friesche IJswegencentrale.
Medailles Gunda Nieman
2002
Gunda Nieman haar grootste fan, Jetze Nagel uit Makkum kreeg in 2000 de gouden plak van Gunda die zij behaalde op het EK schaatsen in Noorwegen op de 5000 meter. Om deze medailles samen met haar andere prestaties in het Schaatsmuseum tentoon te mogen stellen werd ook door Gunda Nieman, die het museum in 2002 bezocht erg gewaardeerd.
Fototentoonstelling Bennie v/d Weide
2001
Van IJs tot Kunstijs: prachtige tentoonstelling van schaatser Bennie v/d Weide. Sportieve man die ijs op de gevoelige plaat weet vast te leggen.
Ubel Wierda
5 mei 2001
De Groninger schaatsontwerper Ubel Wierda (1852-1920) wordt door kenners als geniaal beschreven en tot een van de beste schaatsontwerpers in ons land gerekend. Op de expositie waren diverse ontwerptekeningen, patenten en modellen van Ubel Wierda te zien.
Marker IJsbruiloften
21 oktober 2001
De marker IJsbruiloften die we van 21 oktober tot eind mei 2001 exposeerden bleek succesvol. De tentoonstelling gaf een goed beeld van dit feest. Zodra de Gouwzee dichtgevroren was en het ijs sterk genoeg was, kon er een bruiloft op het ijs plaatsvinden.
Door de bruiloftsgasten werd er aan lange tafels op het ijs het bruiloftsmaal genuttigd. Er werd muziek gemaakt en gedanst op het ijs. De kleding bestond uit hun mooiste dracht. Een kijkspel voor iedereen.
Tentoonstelling over de BORDINGS
2000
In de winter van 1849 dreven 3 Durgerdammer vissers doelloos rond in de Zuiderzee op een ijsschots. Vader Klaas en zijn 2 zonen Klaas jr (19 jr) en Jaap (17jr) gingen met de slee botkloppen op de Zuiderzee. Het ijs waarop ze zich bevonden brak af en de schots koos zee. Ze dreven op de smeltende schots 14 dagen over de Zuiderzee en hielden zich in leven met rauwe vis. Zij werden gered door Vollenhover vissers, maar helaas thuis stierven vader Klaas en Klaas jr. aan de tijdens dit avontuur opgelopen griep. Een mooie fototentoonstelling over dit avontuur.
90 jaar Elfstedentocht 1909-1999
1999
In 1999 werd de Elfstedenzaal geopend door Henk Kroes en Evert van Benthem. In een nieuwe aangebouwde ruimte naast het Schaatsmuseum is een blijvende expositie gevestigd van de complete Elfstedentochtgeschiedenis. Iedere winnaar heeft hier zijn eigen vitrine, en er zijn diverse bijzonderheden over de Tocht der Tochten te bezichtigen. Er was dit jaar een speciale deelexpositie van de tocht uit 1997 ingericht.
Expositie Monica Maas
1999
Een tentoonstelling van de Texelse illustratrice Monica Maas. Deze expositie toont diverse winterse tekeningen van spelende kinderen. Deze expositie werd geopend door de kunstschilder Jopie Huisman en werd gecombineerd met een kleurwedstrijd. Een prachtige gemaakte kleurplaat kon worden gekleurd door de kinderen die het museum bezochten. De mooiste inzendingen werden beloond.
De overdracht van de grootste schaats ter wereld
29 april 1998
Ergens in de jaren rond 1940 maakte de IJlster schaatsenmakersfirma Nooitgedagt een reusachtige schaats. De schaats maakte in 1942 deel uit van een welkomstpoort over de Geeuw. Later werd de schaats teruggevonden in de fabriek, ernstig aangetast door vocht en schimmel. Oud schaatsenmaker Hessel Zijlstra heeft de schaats in de houtzaagmolen de Rat gerestaureerd. De overdracht naar het Schaatsmuseum gebeurde op de dag dat het Schaatsmuseum 15 jaar bestond: op 29 april 1998. De enorme schaats (ruim 6 meter) werd vervoerd over het water met een Skûtsje van IJlst naar Hindeloopen, waar hij nu als permanent pronkstuk hangt.
De Noorder Rondritten
Maart 1998
Een klassieker in de schaatswereld is de 85 of 160 kilometer lange Noorder Rondritten. Een wedstrijd en een schaatstoertocht waarvan de eerste op 8 januari 1940 werd verreden.
De tentoonstelling werd geopend door de bekendste Groninger schaatser: Jan Uitham